Οι ελληνικές δυνάμεις ηττήθηκαν στα Στύρα της Εύβοιας από τους Τούρκους με επικεφαλής τον Ομέρ Μπέη στις 12 Ιανουαρίου 1822. Την ημέρα εκείνη γράφτηκε μια δραματική ιστορία. Ο Ηλίας Μαυρομιχάλης, πρωτότοκος γιος του Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, έχασε τη ζωή του στη μάχη αυτή. Τον χαρακτήριζε η γενναιότητα και οι στρατηγικές του ικανότητες.
Μετάβαση του Μαυρομιχάλη στην Εύβοια
Στις 5 Ιανουαρίου 1822 ο Ηλίας Μαυρομιχάλης δέχτηκε πρόσκληση από τον Επίσκοπο Καρυστίας Νεοφύτου και έχοντας τη σύμφωνη γνώμη του πατέρα του πήγε στην Εύβοια μαζί με το θείο του Κυριακούλη Μαυρομιχάλη και τον Ηλία Τσαλαφατινό, γνωστό Μανιάτη οπλαρχηγό, τέθηκε επικεφαλής των ελληνικών δυνάμεων για την απελευθέρωση της Καρύστου και της Νότιας Εύβοιας γενικότερα.
Παρόλο που οι γηγενείς στρατιωτικοί είχαν ήδη ανακηρύξει αρχηγό τον Βάσο Μαυροβουνιώτη, η άφιξη του Ηλία Μαυρομιχάλη έγινε δεκτή μετά βαΐων και κλάδων, γνωρίζοντας τις στρατιωτικές του ικανότητες. Ο Ηλίας Μαυρομιχάλης μετέβη στο Αλιβέρι με 600 Μανιάτες. Όταν έφτασε η είδηση για την άφιξη των Μανιατών στο Αλιβέρι, ο πανίσχυρος μπέης της Καρύστου Ομέρ θορυβήθηκε και αμέσως σκέφτηκε να επιτεθεί κατά των Ελλήνων στο Αλιβέρι πριν επιχειρήσουν εκείνοι κάθοδο στην Κάρυστο. Για να είναι ασφαλείς ενίσχυσε τα Στύρα τοποθετώντας 150 άνδρες και επικεφαλή τον γαμπρό του Γιουσούφ Αγά· καθώς τα Στύρα αποτελούσαν υποχρεωτικό πέρασμα για τις ελληνικές δυνάμεις.
Μάχη των Στυρών
Όταν η πληροφορία αυτή έφτασε στον Ηλία Μαυρομιχάλη αποφάσισε να αντιμετωπίσει τον Γιουσούφ και τους άνδρες του στις Κουβέλες, βόρεια περίχωρα των Στύρων, με 1000 άνδρες. Έτσι στρατοπέδευσε στις 11 Ιανουαρίου και έθεσε τους τοπικούς πολέμαρχους Μαυροβουνιώτη, Κόττα και Κριεζώτη υπό τις διαταγές του.
Ο Μαυροβουνιώτης, όμως, χωρίς να συνεννοηθεί με τον Μαυρομιχάλη επιτέθηκε την επόμενη μέρα το πρωί ενάντια στους Τούρκους, οι οποίοι είχαν βγει από τα Στύρα με στόχο την επίθεση στο ελληνικό στρατόπεδο. Ο Μαυροβουνιώτης όμως αναγκάστηκε να οπισθοχωρήσει. Τότε ο Μαυρομιχάλης ανέλαβε δράση τοποθετώντας όλες τις διαθέσιμες δυνάμεις. Με τον τρόπο αυτόν, κατάφερε να νικήσει τους Τούρκους στη θέση Άγιος Βασίλειος και εν συνεχεία να πολιορκήσει τα Στύρα.
Ωστόσο, ο Ομέρ μόλις ενημερώθηκε για τις κινήσεις των Ελλήνων, οδηγήθηκε με 300 πεζούς και ιππείς στην Κάρυστο περνώντας από το Διακόφτι, χωρίς να αντιμετωπίσει ουδεμία αντίσταση. Το Διακόφτι αποτελούσε το μόνο μέρος στο οποίο οι Έλληνες θα μπορούσαν να εκδηλώσουν αντίσταση και να αναχαιτίσουν τους Τούρκους. Ο Μαυρομιχάλης καθυστερημένα έστειλε τους Κυριακούλη Μαυρομιχάλη, Μαυροβουνιώτη και Κόττα χωρίς όμως κανένα αποτέλεσμα, αφού οι άνδρες του Ομέρ κατόρθωσαν να διασκορπίσουν τους Έλληνες και επομένως να μείνει και ο Μαυρομιχάλης χωρίς βοήθεια.
Η κίνηση αυτή του Ομέρ βρήκε τους Έλληνες περικυκλωμένους στα Στύρα και οδήγησε τους Μανιάτες σε παραίτηση από το πεδίο της μάχης. Ο Ηλίας Μαυρομιχάλης όμως προτίμησε να αγωνισθεί μέχρι τέλους και μαζί με συντρόφους του κλείσθηκε στον Κοκκινόμυλο, έναν ερειπωμένο ανεμόμυλο στα Στύρα.
Ο θάνατος του Ηλία Μαυρομιχάλη
Από εκείνο το σημείο και με ό,τι πυρομαχικά είχαν αντιτάχθηκαν στους Τούρκους· ώσπου έφτασαν στο σημείο μόλις τελείωσαν τα πυρομαχικά να πετάνε πέτρες. Ο Ηλίας Μαυρομιχάλης έπεσε νεκρός έπειτα από τους τραυματισμούς και την τελειωτική σπαθιά ενός Τούρκου.Μόλις οι Τούρκοι κατέλαβαν τον Κοκκινόμυλο έκοψαν το κεφάλι του Μαυρομιχάλη και πήραν ως λάβαρο το σπαθί του. Το κεφάλι του, στάλθηκε ως δώρο στο σουλτάνο Μαχμούτ από τον Ομέρ Μπέη.
https://www.sansimera.gr/articles/722
https://www.protothema.gr/stories/article/925103/i-mahi-ton-sturon-1822-o-iroikos-thanatos-tou-ilia-mauromihali-kai-o-foveros-omer-pasas-tis-karustou/
